PEN Cyprus

PoetsEssayistsNovelists
pencyprus

PEN Cyprus

PoetsEssayistsNovelists

ΠΕΝ Κύπρου

Ιστορικό

Το ΠΕΝ Κύπρου ιδρύθηκε το 1979, με πρωτοβουλία του κ. Πάνου Ιωαννίδη και με την ενεργό συνεργασία του Δρ. Κλείτου Ιωαννίδη και μιας ευάριθμης ομάδας λογοτεχνών. Η ιδρυτική συνέλευση ενέκρινε το Καταστατικό και εξέλεξε το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο, που το αποτελούσαν οι Πάνος Ιωαννίδης, Πρόεδρος, Ανδρέας Σοφοκλέους, Αντιπρόεδρος, Κλείτος Ιωαννίδης, Γραμματέας, Ανδρέας Αντωνιάδης, Ταμίας, Ειρένα Ιωαννίδου-Αδαμίδου, Υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων. 

Το ΠΕΝ Κύπρου έχει μέχρι σήμερα μια σταθερή προσφορά στην προώθηση του πολιτισμού της Κύπρου σε εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο, μέσα από τις εκδόσεις του και τη διοργάνωση παρουσιάσεων των εκδόσεων αυτών, αλλά και μέσα από την πραγματοποίηση ημερίδων, σεμιναρίων και συνεδρίων. Εδώ και 40 χρόνια αποτελεί μέλος της μεγαλύτερης Ένωσης Συγγραφέων στον κόσμο που αριθμεί πάνω από 100 εθνικά κέντρα. Μέλη του είναι σημαντικοί Κύπριοι συγγραφείς που συμβάλλουν στην πραγματοποίηση μιας γιγαντιαίας προσπάθειας, ιδιαίτερα σε σχέση με τα μέσα που διαθέτει το ΠΕΝ Κύπρου, η οποία έχει προσφέρει μέχρι σήμερα μεταφράσεις, εκδόσεις, ειδικές εκδηλώσεις, διεθνή συνέδρια, ημερίδες και συμπόσια, συνέδρια και συνεργασίες με αδελφά Ευρωπαϊκά Κέντρα, πάντοτε στοχεύοντας στην ανάδειξη της εγχώριας λογοτεχνικής δημιουργίας.

Οι στόχοι του ΠΕΝ Κύπρου απορρέουν και είναι εναρμονισμένοι με τους στόχους που αποτελούν τον πυρήνα του Καταστατικού Χάρτη της Διεθνούς Ένωσης Συγγραφέων ΠΕΝ, καθώς και με τους στόχους που θέτει το Καταστατικό του ΠΕΝ Κύπρου. Όπως αναφέρει η Διεθνής Οργάνωση Συγγραφέων ΠΕΝ ο Καταστατικός της Χάρτης «καθοδηγεί, ενοποιεί και εμπνέει τα μέλη της για περισσότερο από 60 χρόνια. Με εγγενείς τις αρχές που τη διέπουν , η  Οργάνωση ιδρύθηκε το 1921. Εντούτοις, όπως και η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο Καταστατικός Χάρτης του ΠΕΝ σφυρηλατήθηκε μέσα στις σκληρές πραγματικότητες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.  Εγκρίθηκε το 1948, στο πλαίσιο των εργασιών του Κογκρέσου του ΠΕΝ στην Κοπεγχάγη».

Η Ιδρυτική Συνέλευση του ΠΕΝ Κύπρου το 1979 έθεσε και τους εξής επιμέρους στόχους, τους οποίους έκτοτε υιοθετούν και προωθούν με συνέπεια όλες οι Γενικές Συνελεύσεις και τα Διοικητικά Συμβούλια:

1. Τη συστηματική μετάφραση και προώθηση στον διεθνή χώρο αξιόλογων Κυπριακών λογοτεχνικών έργων, μέσω των διαύλων που προσφέρει το Διεθνές ΠΕΝ αλλά και άλλων.

Σημαντική εργασία παράγεται από το ΠΕΝ Κύπρου στον τομέα των μεταφράσεων. Από το 1979 μέχρι και σήμερα έχουν εκδοθεί από το ΠΕΝ Κύπρου στην αγγλική δεκάδες τόμοι Κυπριακής Λογοτεχνίας είτε σε μορφή ανθολογιών και επετηρίδων, είτε ως αυτόνομα βιβλία. Πέραν αυτών, με διμερείς συμφωνίες και ανταλλαγές με άλλα Eθνικά Kέντρα ΠΕΝ, πάντα με την ενθάρρυνση και την  ενεργό αρωγή της Επιτροπής Μεταφράσεων του Διεθνούς ΠΕΝ, το ΠΕΝ Κύπρου έχει προωθήσει τη δημοσίευση Κυπριακών Λογοτεχνικών έργων σε πολλές άλλες γλώσσες: στην Κινεζική, στη Γαλλική, στη Γερμανική, στη Βουλγαρική, στην Ουγγρική, στη Ρωσική, στη Σερβοκροατική κ.α. Πολλά κείμενα των μελών του ΠΕΝ Κύπρου έχουν φιλοξενηθεί στο περιοδικό Pen International, που κυκλοφορεί σε 150 χώρες.

Πλήρης κατάλογος των εκδόσεων του ΠΕΝ Κύπρου παρουσιάζεται στην ιστοσελίδα, στο χώρο των εκδόσεων.

2. Τη δημιουργία ευκαιριών για διάλογο των Κυπρίων λογοτεχνών με συναδέλφους τους του εξωτερικού.

H δημιουργία ευκαιριών για δημιουργικό και παραγωγικό διάλογο και ανταλλαγές με άλλα Eθνικά Kέντρα και ξένους συγγραφείς, ένας από τους μείζονες στόχους του ΠΕΝ Κύπρου, επετεύχθη με την επιτυχή οργάνωση στην Κύπρο  οκτώ διεθνών συνεδρίων/σεμιναρίων με επιχορηγήσεις της ΟΥΝΕΣΚΟ και κυρίως των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, αλλά και με τη συμμετοχή μελών του ΠΕΝ Κύπρου σε Γενικές Συνελεύσεις, Συνέδρια και Σεμινάρια του Διεθνούς ΠEN στο εξωτερικό.

Το πρώτο διεθνές συνέδριο πραγματοποιήθηκε το 1981 στη Λευκωσία και είχε ως θέμα “Ελευθερία και δημιουργία σ’ ένα ταραγμένο κόσμο”. Σε αυτό έλαβαν μέρος προσωπικότητες των γραμμάτων από τριάντα χώρες, από όλες τις ηπείρους. Ανάμεσα  στους Έλληνες συνέδρους συγκαταλέγονταν οι Κίμων Φράιερ, Αντώνης Σαμαράκης, Τίτος Πατρίκιος, Νίκος Φωκάς, Λύντια Στεφάνου, Αλόη Σιδέρη, Γιώργος Δανιήλ, οι Διευθυντές των Εκδοτικών Οίκων Κέδρου και Εστίας κ.α.  Ακολούθησαν: “Λογοτεχνική κριτική και μετάφραση”, 1985, στο οποίο έλαβαν μέρος εκπρόσωποι Κέντρων ΠΕΝ, Ενώσεων Μεταφραστών Λογοτεχνίας, Κριτικών και Εκδοτών από τριάντα πέντε χώρες της Ευρώπης, της Βορείου και Λατινικής Αμερικής, της Ασίας, της Αφρικής και της Αυστραλίας. Το Ελληνικό ΠΕΝ εκπροσώπησε ο λογοτέχνης κ. Τέλης Νικολαΐδης. “Μνημεία και λογοτεχνία”, 1996, στο οποίο συμμετείχαν τρεις Yπουργοί Πολιτισμού, δεκάδες λογοτέχνες και πολλές αυθεντίες σε θέματα ιστορίας, αρχαιολογίας και μνημειακής αρχιτεκτονικής από τη Γαλλία, Ισπανία, Κροατία, Βουλγαρία, Ισραήλ, Παλαιστίνη, καθώς και πολλοί σύνεδροι από την Ελλάδα και την Κύπρο. Το Συμπόσιο αυτό ήταν τόσο επιτυχές, ώστε η ΟΥΝΕΣΚΟ και το Διεθνές ΠΕΝ απεφάσισαν να αναθέσουν στο ΠΕΝ Κύπρου τη διοργάνωση, μέσα στο 1998, ενός ακόμα Μεσογειακού Σεμιναρίου με θέμα “Πολιτισμικές και πνευματικές αξίες του μεσογειακού κόσμου”. Το Σεμινάριο πραγματοποιήθηκε μεταξύ 6 και 10 Δεκεμβρίου 1998 στη Λευκωσία με τη συμμετοχή 50 αντιπροσώπων από 12 Μεσογειακές χώρες. Ακολούθησαν τα διεθνή συνέδρια “Η Ευρώπη γράφει Ιστορία“, 2004, “Πολιτιστική Διπλωματία”, 2009, “Η μαγεία, η δύναμη και η βάσανος της μετάφρασης μέσα στη σύγχρονη ευρωπαϊκή Βαβέλ”, 2017 “Γυναίκα, τέχνη, λογοτεχνία, κοινωνία”, 2018.

Παράλληλα με την οργάνωση συνεδρίων στην Κύπρο, μέλη του ΠΕΝ Κύπρου, με την οικονομική αρωγή των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, αλλά και άλλων φορέων, έλαβαν και λαμβάνουν μέρος σε διεθνή σεμινάρια, συνέδρια και άλλες εκδηλώσεις, όπου τους δίδεται η ευκαιρία να προβάλουν τη λογοτεχνία του τόπου, αλλά και να μεταφέρουν τη φωνή της Κύπρου σε διεθνή βήματα και να διαφωτίσουν τους ξένους για τα προβλήματα του Ελληνισμού. Αυτό το τελευταίο γίνεται σε στενή συνεργασία με τους συναδέλφους του ΠΕΝ Ελλάδος και άλλων φίλων χωρών. Το ΠΕΝ Κύπρου έχει αναπτύξει συνεργασία και διμερείς σχέσεις με πολλά άλλα αδελφά Κέντρα: ΠΕΝ Ελλάδας, Γαλλίας, Γερμανίας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Ουγγαρίας. Με τα Κέντρα αυτά και με αρκετά άλλα, πραγματοποιήθηκαν αμοιβαίες επισκέψεις και εκδόσεις.

3. Την ενθάρρυνση της εσωτερικής επικοινωνίας μεταξύ των μελών του.

Τον τρίτο μείζονα στόχο του, την ενθάρρυνση της επικοινωνίας μεταξύ των μελών του και του γενικότερου κοινού, τα Διοικητικά Συμβούλια του Kυπριακού Kέντρου προωθούν με την οργάνωση διαλέξεων, την παρουσίαση νέων εκδόσεων σε ειδικές συγκεντρώσεις, όπως επίσης με συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης και άλλες εκδηλώσεις.

Παράλληλα με τα Διεθνή Συνέδρια το ΠΕΝ Κύπρου διοργάνωσε και Παγκύπρια Συμπόσια και Ημερίδες. Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής: “Λογοτεχνία, Ιστορία και Φιλοσοφική διάσταση”,  2011, σε συνεργασία με τη Φιλοσοφική Εταιρεία Κύπρου, “Έρωτας, Λογοτεχνία και Τέχνη, 2012,   “Ιστορική και Πνευματική Μαραθάσα” και “Η Μετάφραση της Λογοτεχνίας”, 2012. Το 2014 διοργανώθηκε ημερίδα με θέμα “Θρησκεία ως πηγή δημιουργίας”.

Το 2012 το ΠΕΝ Κύπρου διοργάνωσε και δύο Αγρυπνίες. Η μία  στη μνήμη του Βασίλη Μιχαηλίδη και των σφαγιασθέντων και απαγχονισθέντων το 1821 και η δεύτερη στη μνήμη του ποιητή Θεοδόση Νικολάου σε συνεργασία με την Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών και την Εθνική Ε. Λογοτεχνών Κύπρου.

Mια άλλη σημαντική δραστηριότητα του ΠΕΝ Κύπρου με τους ίδιους επικοινωνιακούς στόχους ήταν η απονομή των Αριστείων του ΠΕΝ, που απέβλεπαν στην επικέντρωση της προσοχής του αναγνωστικού κοινού και των φιλότεχνων στο έργο διακεκριμένων δημιουργών του τόπου. Tα Aριστεία δίδονταν σε λογοτέχνες, μέλη του ΠΕΝ και μη, που έχουν προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες στα γράμματα. Mε Aριστεία έχουν  τιμηθεί οι ακόλουθοι:  : Κώστας Μόντης, Νίκος Κρανιδιώτης, Κύπρος Χρυσάνθης, Γιώργος Φιλίππου-Πιερίδης, Ευγενία Παλαιολόγου-Πετρώνδα, Nίκος Σπανός, Kώστας Kύρρρης, Mιχάλης Πασιαρδής, Nτίνα Kατσούρη, Xρίστος Kάρμιος, Aνδρέας Παστελλάς, Σοφοκλής Λαζάρου, Mίμης Iακωβίδης.

Το ΠΕΝ Κύπρου διοργανώνει συστηματικά παρουσιάσεις των εκδόσεών του αλλά και άλλες λογοτεχνικές εκδηλώσεις, με σταθερή τη διοργάνωση της παρουσίασης  των λογοτεχνικών πορτρέτων Κυπρίων λογοτεχνών στην αγγλική γλώσσα.  Το 2020 σε συνεργασία με την Ένωση Λογοτεχνών, η οποία είχε και την πρωτοβουλία αυτής της εκδήλωσης, διοργάνωσαν ποιητική εκδήλωση για να τιμήσουν την παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας. Ποιήτριες μέλη των δύο πολιτιστικών οργανισμών απήγγειλαν ένα ποίημά τους επιλέγοντας από μια θεματική: Γυναίκα, Κύπρος, Έρως. Την εκδήλωση κόσμησαν φωτογραφίες γυναικών μελών του τμήματος Λευκωσίας της Φωτογραφικής Εταιρείας Κύπρου.

Από το 2021 το ΠΕΝ Κύπρου έχει θέσει ως στόχο την εναρμόνιση των εργασιών του με τη νέα ψηφιακή εποχή, δημιουργώντας ένα ηλεκτρονικό αρχείο, μια σύγχρονη ιστοσελίδα, τη δημιουργία καινοτόμων ψηφιακών διαδραστικών χώρων, και ενημερωμένη  παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παράλληλα, η ανθρώπινη επαφή με το κοινό και τα μέλη του, μέσα από τη διοργάνωση εκδηλώσεων παραμένει σημαντικός πυλώνας των δράσεών του.  Η ανάπτυξη ενδυναμωμένων σχέσεων με το ευρύτερο κοινό, η δραστηριοποίηση στο μέγιστο βαθμό σε διεθνές, αλλά και σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο,  καθώς και η κοινωνική προσφορά αποτελούν τις βάσεις για την επίτευξη όλων των στόχων που αναδύονται μέσα από τον καταστατικό χάρτη του ΠΕΝ Κύπρου και της Διεθνούς Ένωσης Συγγραφέων ΠΕΝ.

Μεταφράσεις

Οι μεταφράσεις του ΠΕΝ Κύπρου σε διεθνείς γλώσσες έκανε προσιτή τη λογοτεχνία της Κύπρου σε κριτικούς, ερευνητές και  πανεπιστημιακούς. Ήδη πολλές απ’ τις εκδόσεις αυτές αποτελούν βοηθήματα σε έδρες Ελληνικών Σπουδών στην Eυρώπη και στην Aμερική.   Ποιήματα, διηγήματα και δοκίμια Κυπρίων λογοτεχνών, παρμένα από τις εκδόσεις του ΠΕΝ Κύπρου, φιλοξενούνται σε διεθνείς ανθολογίες ή μεταφράζονται και δημοσιεύονται σε άλλες γλώσσες.

Xορηγοί ΠEN Κύπρου

Cultural Services

Mόνιμος, συνεπής και σταθερός χορηγός του  ΠEN Κύπρου και αυτής της ιστοσελίδας είναι οι Πολιτιστικές Yπηρεσίες του Yπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού.

Kατά καιρούς χορηγίες προσέφεραν και  το Ίδρυμα Λεβέντη, το Πολιτιστικό Ίδρυμα της Tράπεζας Kύπρου και η Λαϊκή Tράπεζα.

Για τη διοργάνωση των τεσσάρων Συνεδρίων του ΠEN Κύπρου ελήφθησαν γενναιόδωρες χορηγίες από την OYNEΣKO, το ταμείο του Διεθνούς ΠEN και την Eυρωπαϊκή Ένωση Mεταφραστών Λογοτεχνίας, που εδρεύει στο Παρίσι.

Tο ΠEN Κύπρου εκφράζει βαθιά ευγνωμοσύνη σε όλους του χορηγούς του που στηρίζουν την υλοποίηση των στόχων του.