Πολύ σημαντική είναι η προσφορά του ΠEN Κύπρου στον τομέα των μεταφράσεων.

Aπό το 1979 μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί από το ΠΕΝ Κύπρου  στην αγγλική δεκάδες τόμοι Κυπριακής Λογοτεχνίας, είτε σε μορφή ανθολογιών και επετηρίδων, είτε ως αυτόνομα βιβλία. Πυρήνας αυτής της προσπάθειας ήταν και είναι η αναγνώριση της αξίας των λογοτεχνικών έργων της Κύπρου και η ακλόνητη και συνεχής προσπάθεια προώθησής τους σε διεθνές, αλλά και σε εθνικό επίπεδο.

Aπό το 1979 μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί από το ΠΕΝ Κύπρου  στην αγγλική δεκάδες τόμοι Κυπριακής Λογοτεχνίας, είτε σε μορφή ανθολογιών και επετηρίδων, είτε ως αυτόνομα βιβλία. Πυρήνας αυτής της προσπάθειας ήταν και είναι η αναγνώριση της αξίας των λογοτεχνικών έργων της Κύπρου και η ακλόνητη και συνεχής προσπάθεια προώθησής τους σε διεθνές, αλλά και σε εθνικό επίπεδο.

Η πρώτη ομάδα εργασίας με θέμα τις μεταφράσεις συστάθηκε το 1979 και είχε ως αφετηρία την πεποίθηση πως “Μόνο η μεγάλη και αδικημένη τέχνη της λογοτεχνικής μετάφρασης μπορεί να αποδεσμεύσει και να προβάλει την ομορφιά που βρίσκεται εγκλωβισμένη στα γλωσσικά δεσμά του πρωτότυπου”.

Από το 1981 έως το 1993 το ΠΕΝ Κύπρου κυκλοφόρησε πέντε Ανθολογίες και πέντε Επετηρίδες. Οι Ανθολογίες ήσαν όλες στην αγγλική γλώσσα, ενώ οι Επετηρίδες εκτός από αγγλικές μεταφράσεις, περιείχαν και μεταφράσεις στη γαλλική και γερμανική. Δύο από τις ανθολογίες ήταν αφιερωμένες στην ποίηση: “27 Centuries of Cypriot Poetry”, μια έκδοση που καλύπτει την κυπριακή ποίηση από τα χρόνια του Στασίνου μέχρι τον 20ό αιώνα, συμπεριλαμβανομένων των μη ζώντων ποιητών του 20ού αιώνα και “Contemporary Cypriot Poetry”, η οποία περιλαμβάνει έργα των σημαντικότερων εν ζωή ποιητών της Κύπρου. Τις δύο αυτές ανθολογίες επιμελήθηκε και προλόγισε ο ποιητής και μελετητής Θεοκλής Κουγιάλης. Δύο ανθολογίες πεζογραφίας με χρονολογικό και πάλι ορόσημο, “Cypriot Prose Writers from antiquity to 1950” και “22 Contemporary Cypriot Prose Writers”. Τις δύο ανθολογίες πεζογραφίας συνέθεσε και προλόγισε ο ανθολόγος και εκπαιδευτικός Νίκος Σπανός. Η πέμπτη Ανθολογία κάλυψε το πεδίο της μελέτης, με μια συλλογή πέντε μελετημάτων για την κυπριακή λογοτεχνία που καλύπτουν όλα τα είδη λόγου. Τις μελέτες έγραψαν οι Κύπρος Χρυσάνθης (δοκίμιο), Νίκος Σπανός (πεζογραφία), Ελένη Αντωνιάδη (θέατρο), Κωνσταντίνος Γιαγκουλλής (λαϊκή ποίηση) και Κίκα Ολυμπίου (ποίηση). Τη γενική επιμέλεια είχε ο Ανδρέας Σοφοκλέους.

Μέσα από διμερείς συνεργασίες με άλλα Κέντρα ΠΕΝ, το ΠΕΝ Κύπρου εξέδωσε δύο Κυπριακές Ανθολογίες Διηγήματος, μία στην Ουγγρική και μία στην Κινεζική γλώσσα. Πέραν αυτών, με διμερείς συμφωνίες και ανταλλαγές με άλλα Eθνικά Kέντρα ΠΕΝ, πάντα με την ενθάρρυνση και ενεργό αρωγή της Επιτροπής Μεταφράσεων του Διεθνούς ΠΕΝ, το ΠΕΝ Κύπρου έχει προωθήσει τη δημοσίευση Κυπριακών Λογοτεχνικών έργων σε πολλές άλλες γλώσσες: στη Γαλλική, στη Γερμανική, στη Βουλγαρική,  στη Ρωσική, στη Σερβοκροατική κ.α.

Το 1993 το ΠΕΝ Κύπρου, ενδυναμωμένο μέσα από την εμπειρία του στις μεταφράσεις, προχώρησε στην έκδοση μιας σειράς Λογοτεχνικών Πορτρέτων στην αγγλική, τα γνωστά Literary Profiles.  Το πρώτο Λογοτεχνικό Πορτρέτο ήταν η μονογραφία για τον αείμνηστο Κώστα Μόντη, την οποία έγραψε ο δοκιμιογράφος και ποιητής Νίκος Ορφανίδης. Το ΠΕΝ Κύπρου συνεχίζει να εκδίδει τα Λογοτεχνικά Πορτρέτα  μέχρι το 2021. Από το 2022 τα Λογοτεχνικά Πορτρέτα ενσωματώνονται στο Cyprus PEN Review, την περιοδική έκδοση του ΠΕΝ Κύπρου στην αγγλική, η οποία παρουσιάζει έργα Κυπρίων λογοτεχνών και μονογραφίες τους και θα ταξιδεύει στο εξωτερικό, προβάλλοντας τον πλούτο της Κυπριακής λογοτεχνικής παραγωγής.

Πολλά αξιόλογα  κείμενα μελών του ΠΕΝ Κύπρου έχουν φιλοξενηθεί στο περιοδικό Pen International, που κυκλοφορεί σε 150 χώρες.

Οι μεταφράσεις αποτελούν σημαντικό μέρος των εργασιών του ΠΕΝ Κύπρου. Ένα από τα διεθνή συνέδρια που αυτό διοργάνωσε είχε ως θέμα “Λογοτεχνική κριτική και μετάφραση”. Στο συνέδριο αυτό έλαβαν μέρος εκπρόσωποι Κέντρων ΠΕΝ, Ενώσεων Μεταφραστών Λογοτεχνίας, Κριτικών και Εκδοτών από τριάντα πέντε χώρες της Ευρώπης, της Βορείου και Λατινικής Αμερικής, της Ασίας, της Αφρικής και της Αυστραλίας. Το Ελληνικό ΠΕΝ εκπροσώπησε ο λογοτέχνης κ. Τέλης Νικολαΐδης.

Οι εκδόσεις του ΠΕΝ Κύπρου Λογοτεχνικά Πορτρέτα, το περιοδικό IN FOCUS, που και πάλι εκδίδεται στην αγγλική,  και η εξέλιξη των δύο αυτών εκδόσεων και η συγχώνευσή τους στην περιοδική έκδοση Cyprus PEN Review αποτελούν τη συνεχή, άοκνη και επίμονη προσπάθεια του ΠΕΝ Κύπρου  να προβάλει και να προωθήσει τον θαυμαστό  λογοτεχνικό πλούτο της Κυπριακής Γραμματείας.