Δελτίο τύπου: Κλιματική κρίση και Οικοκτονία

  Κυπριακό Κέντρο Συγγραφέων ΠΕΝ

Εκδήλωση με θέμα την πρωτοφανή κλιματική κρίση που οδεύει προς την οικοκτονία διοργανώνει το Κυπριακό Κέντρο Συγγραφέων ΠΕΝ, την 31η Μαΐου 2025, στις 6:00 μ.μ., στο ανοικτό Αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Η εκδήλωση είναι σχεδιασμένη σε πράσινες πινελιές, ώστε να μη βλάψει το περιβάλλον η ίδια και παράλληλα να μεταφέρει σε όλες τις ηλικίες το μήνυμα ότι η ανθρωπότητα θα πρέπει να επιστρέψει σε φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές και πως ο πολιτισμός και οι τέχνες μιλούν στις ψυχές των ανθρώπων, με τον ίδιο τρόπο που οι αρχετυπικοί μύθοι και οι αρχετυπικές ιδέες διέπουν όλη την ιστορία της ανθρωπότητας.  Επιπροσθέτως, η εκδήλωση βρίσκεται σε αρμονία με το νέο θέμα του χαρτοφυλακίου που παρέλαβε ο νέος Επίτροπος της ΕΕ με τα κρίσιμα θέματα Δικαιοσύνη μεταξύ των γενεών, νεολαία, πολιτισμός και αθλητισμός, αφού η τέχνη του Λόγου, θα ταξιδέψει τους θεατές υπό το πρίσμα κάθε γενιάς, έως και των γενεών της αρχαιότητας, για να φθάσει στα μικρά παιδιά, τα οποία θα μεταφέρουν τα μηνύματα, μέσα από τη δραματοποίηση του δικού τους λόγου, στο μέλλον.

Μέσω μιας πρωτοποριακής ομιλίας με θέμα Ο αρχαιότερος παράδεισος: οι απαρχές της οικολογικής προβληματικής στην αρχαιότητα, ο μεταδιδακτορικός ερευνητής του Τμήματος Φιλολογίας ΕΚΠΑ, Αστέριος Κεχαγιάς, θα παρουσιάσει τις απαρχές της οικολογικής προβληματικής όπως αποτυπώθηκαν στην αρχαιότητα της τρίτης και της δεύτερης χιλιετίας π.Χ, σε κείμενα των αρχαιότερων λαών που έχουν αφήσει γραπτές πηγές, των λαών της αρχαίας Μεσοποταμίας. Όπως αναφέρει ο κ. Κεχαγιάς: «Αν ανατρέξει κανείς στις αρχαίες πηγές που μας έχουν διασωθεί, τότε θα παρατηρήσει ότι σε αρκετές από αυτές γίνεται λόγος για τόπους μακαριότητας ή παραδείσους. Υπάρχει ένας συγκεκριμένος παράδεισος, το Τιλμούν, ο οποίος διαφέρει από τους υπόλοιπους και συγκεντρώνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού πρόκειται για έναν παράδεισο που εμφανίζεται σε σουμεριακές και ακκαδικές πηγές του αρχαίου Ιράκ, δηλαδή στις αρχαιότερες πηγές που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Το Τιλμούν είναι, κατά συνέπεια, ο αρχαιότερος παράδεισος που εμφανίζεται σε γραπτές πηγές. Η παρούσα εισήγηση, με μοντέλο το Τιλμούν και μέσω της παρουσίασης των αρχαίων πηγών που αναφέρονται σε αυτό, θα επιχειρήσει να παρουσιάσει τις απαρχές της οικολογικής προβληματικής, όπως αποτυπώθηκαν στα πρώτα γραπτά τεκμήρια της ανθρωπότητας».

Η Πρόεδρος του ΠΕΝ Κύπρου, Αγγέλα Χριστοφίδου, θα παρουσιάσει στο κοινό τις προσπάθειες που γίνονται σήμερα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο: Η πράσινη συμφωνία και η κοινότητα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα, του οποίου η Α.Χ. είναι Πρέσβειρα, και  η  πράσινη διάσταση του χρηματοδοτικού προγράμματος Δημιουργική Ευρώπη, αποτελούν θεμελιακές δράσεις αντίστασης της ΕΕ στην κλιματική κρίση. Σε εθνικό επίπεδο η  παρουσίαση της Ανθολογίας «Κλιματική Αλλαγή και Οικοκτονία» που εξέδωσε το ΠΕΝ Κύπρου το 2022,  και σε διεθνές οι προσπάθειες που συντονίζει ο μεγαλύτερος οργανισμός συγγραφέων παγκοσμίως, η Διεθνής Ένωση Συγγραφέων ΠΕΝ (PEN International), και το νεοϊδρυθέν Δίκτυο Έκτακτης Κλιματικής Ανάγκης του παγκόσμιου οργανισμού,  οι οποίες αποτελούν πρότυπα παραδείγματα της συμβολής του πολιτισμού και των τεχνών. Τέλος, θα γίνει αναφορά στην ατομική ευθύνη σε ένα συλλογικό τοπίο συνύπαρξης και πώς ο πολιτισμός καλείται και πάλι, όπως και η ομορφιά, να σώσει τον κόσμο.

Η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί με τον δραματοποιημένο λόγο παιδιών του θεατρικού εργαστηρίου της Έλενας Δημοσθένους. Το Θεατρικό Εργαστήριο Theater Gym παρουσιάζει το θεατρικό δρώμενο «Η Γη εκπέμπει SOS», μια βιωματική παράσταση με έντονο οικολογικό μήνυμα, εμπνευσμένη από τις σύγχρονες προκλήσεις της κλιματικής κρίσης και της οικοκτονίας. Μέσα από τη φωνή της ίδιας της Γης και των φυσικών στοιχείων, τα παιδιά ξεδιπλώνουν μια χιουμοριστική ιστορία που ισορροπεί ανάμεσα στην καταστροφή και την ελπίδα. Το έργο έχει δημιουργηθεί εξολοκλήρου από τα παιδιά, μέσα από διερευνητική μάθηση, δημιουργική έκφραση και θεατρικό αυτοσχεδιασμό. Εκφράζει το δικό τους όραμα για έναν βιώσιμο κόσμο και συνδυάζει δραματικό λόγο, μουσική και συμβολικές εικόνες, με στόχο την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και την καλλιέργεια της συλλογικής δράσης.

Το πρόγραμμα θα παρουσιάσουν δύο παιδιά από το θεατρικό εργαστήριο Theater Gym, η Ελένη Παπαθωμά και η Κωνσταντίνα Αντωνίου, τιμώντας και την Παγκόσμια Ημέρα Παιδιού, που γιορτάζεται την 1^η  Ιουνίου, 2025.

Όλο το υλικό της εκδήλωσης θα δημοσιευθεί σε ειδικό αφιέρωμα των εκδόσεων ΔΙΟΡΑΜΑ και του ομώνυμου πολιτιστικού περιοδικού, που αγαπήθηκε σε Κύπρο και Ελλάδα, το οποίο εκδίδει ο φιλόλογος, ποιητής και εκδότης, Ανδρέας Χατζηθωμάς.

Ο Αστέριος Κεχαγιάς είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Τμήμα Φιλολογίας του ΕΚΠΑ και επίσης στο Τμήμα Αρχαίων Γλωσσών και Κειμενικών Σπουδών του North-West University της Νοτίου Αφρικής. Έχει σπουδάσει Θεολογία (Πτυχίο 2012), Βιβλικές Σπουδές (Μεταπτυχιακό 2014) και σύγχρονη γερμανική φιλοσοφία (Μεταπτυχιακό 2016) στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, και έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα το 2021 από το ίδιο Πανεπιστήμιο. Παραλλήλως, έχει σπουδάσει μια σειρά από αρχαίες γλώσσες σε πανεπιστήμια του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Ιταλίας και ειδικεύεται στις διαπολιτισμικές επαφές ανάμεσα στον αρχαίο Ισραήλ, την Εγγύς Ανατολή, την Αφρική και τη Μεσόγειο, τόσο σε επίπεδο θρησκείας και μυθολογίας όσο και σε επίπεδο ιστορίας και γεωγραφίας. Η πιο πρόσφατη μελέτη του αφορά τη σχέση του Ηρακλή με την ευρύτερη αρχαία ανατολή.

Η ποιήτρια και συγγραφέας Αγγέλα Χριστοφίδου είναι η Πρόεδρος του Κυπριακού Κέντρου Συγγραφέων ΠΕΝ, Πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Έρευνας και ιδρυτικό μέλος του Δικτύου Έκτακτης Ανάγκης για το Κλίμα της Διεθνούς Ένωσης Συγγραφέων ΠΕΝ (PEN International). Για τις προσπάθειές της δημιουργίας συνεργειών με στόχο τη συνδρομή του πολιτισμού και των τεχνών στη μάχη αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης αναγνωρίστηκε ως  Πρέσβειρα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα, που αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και τελεί υπό τη Γενική Διεύθυνση Δράσης για το Κλίμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG Climate Action, European Commission).

Η Έλενα Δημοσθένους είναι θεατρολόγος με πτυχίο από το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και μεταπτυχιακό τίτλο (Magister Artium) από το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, με ειδίκευση στο «Θέατρο στην Εκπαίδευση». Είναι πιστοποιημένη Εκπαιδεύτρια Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΑνΑΔ) και Kids Yoga Instructor. Διαθέτει πάνω από 15 χρόνια εμπειρίας σε θεατρικά εργαστήρια και σκηνοθεσία παραστάσεων σε Κύπρο, Ελλάδα και Ηνωμένο Βασίλειο. Έχει συνεργαστεί με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, τον Θ.Ο.Κ., το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου Κύπρου και έχει διατελέσει κριτικός θεάτρου και μέλος κριτικών επιτροπών. Τα τελευταία επτά χρόνια διευθύνει το δικό της θεατρικό εργαστήρι, που επικεντρώνεται στη μάθηση και την εξέλιξη του παιδιού μέσω του Θεατρικού Παιχνιδιού — ενός βιωματικού εργαλείου που ενισχύει την επικοινωνία, τη φαντασία και την ψυχοκινητική έκφραση.

Το ΠΕΝ, αγγλικά PEN, ακρωνύμιο των λέξεων Poets, Essayists, Novelists, που έπειτα διευρύνθηκε ως Poets, Playwrights, Editors, Essayists, Novelists, είναι η μεγαλύτερη διεθνής οργάνωση συγγραφέων στον κόσμο. Το συναποτελούν πάνω από 100 εθνικά κέντρα, που ενεργούν αυτόνομα σε θέματα εσωτερικής πολιτικής, διοίκησης, προτεραιοτήτων και στόχων, αλλά πάντοτε και απαρεγκλίτως μέσα στα πλαίσια των αρχών, που θέτει ο Καταστατικός Χάρτης της πνευματικής αυτής αμφικτιονίας. Το ΠΕΝ Κύπρου λειτουργεί από το 1979 και τα μέλη του είναι Κύπριοι συγγραφείς.

Η εκδήλωση χορηγείται από το Υφυπουργείο Πολιτισμού της Κύπρου. Την εκδήλωση στηρίζει το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.

Χορηγός επικοινωνίας: ΡΙΚ